Ast yani Sgot testi, karaciğerde oluşan hasarı tespit etmek ve karaciğer hastalığında tam tanı koyabilmek için yapılan bir laboratuvar testidir. İnsan vücudunda çeşitli iç organlar yer almaktadır. Her birinin kendine ait görevleri vardır.
İç organların görevini düzgün bir şekilde devam ettirebilmesi sağlıklı insan vücudu anlamına gelir. Ancak herhangi bir organda yaşanan hasar ya da işleyiş bozukluğu tüm vücudun hasar almasına da neden olabilmektedir. Bu nedenle yapılan tahlil ve testler ile organ işleyişlerinde yaşanan anormallikler tespit edilir.
Aspartat Aminotransferaz testi yani Ast bu testlerden biridir. Vücudun en büyük iç organı olan karaciğerde oluşan herhangi bir hasar Ast testi ile bulunmaktadır. Ast testi tek başına bir değer içermemekle beraber Alt testi ile birlikte yapılarak değerlendirilir. Bu oranlar karaciğer hasar tespitinin ilk ve en önemli adımını oluşturan testlerdir.
Ast Testi Neden Yapılır?
Ast testi, daha çok Alt testi ile birlikte karaciğerde olan hastalığın tespiti için yapılmaktadır. Ast değerinin yüksek olması demek sadece karaciğer hastalıklarına değil aynı zamanda karaciğer enzimi bulunduran daha birçok organında hastalığına işaret eder.
Eğer kişinin genel tahlillerinde Ast değeri yüksekse mutlaka sorunun nereden kaynaklandığı çözümlenmelidir. Ast testinin yapılmasının bir başka nedeni de vücutta oluşan halsizlik, bulantı, kaşıntı, idrar renginde farklılıklar olması gibi belirtilerdir. Eğer bu belirtiler yaşanıyorsa doktor Ast testi isteyecektir.
Ast Testi Nasıl Yapılır?
Ast testi, laboratuvar ortamında yapılan bir testtir. Biyokimyasal testler içinde yer alır. Bu test kişinin vücudundan serum yolu ile alınan kan örneğinden yapılmaktadır. Herhangi bir hastane ya da sağlık ocağında verilen kan tahlili ile Ast değerleri öğrenilebilir. Ayrıca rutin olarak verilen kontrol tahlillerinde de mutlaka istenen test örneklerindendir. Ast testi sonuçları alınan kan öreğinden analiz edilir. Ast test sonucu genellikle 1 ila 3 gün içerisinde çıkmaktadır.
Hangi Durumlarda Ast Testi İstenir?
Ast testi, karaciğer değerlerinin kontrol edilmesi amacıyla yapılan testtir. Ast testi, rutin kan tahlil kontrollerinde istenebileceği gibi özel durumlarda özel kontrol olarak da istenebilmektedir. Eğer hasta özel bir şikayet ile başvuruyorsa Ast testi daha detaylı kontrol edilmelidir. Aşağıdaki durumların herhangi birinin yaşanması durumunda Ast testine başvurulur;
– Bulantı
– Kusma
– Karın ağrısı
– Ani kilo kaybı
– İştahsızlık
– Halsizlik ve yorgunluk
– Kendini güçsüz hissetme
– Kaşıntı ve vücutta döküntü
– Koyu ya da bulanık renkli idrar
– Açık renkli dışkı
– Sarılık
Bu belirtilerin görülmesi dışında aşağıdaki hastalıkları bulunan kişilerden de zaman zaman Ast testi istenmektedir;
– Diyabet
– Hepatit virüsü geçirmiş kişiler
Ayrıca aşırı alkol tüketimi olan bireylerde karaciğer fonksiyonlarında sıklıkla bozulmalar yaşadıkları için kontroller esnasında Ast testi yaptırmalıdır.
Ast Test Değerleri Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Her tahlil değerinin olduğu gibi Ast tahlil testinin de olması gereken referans aralığı vardır. Bu referans değerleri aralığında çıkmayan sonuçlar bazı hastalıkların habercisi olabilir. Kişinin Ast değerinin referans aralığından yüksek olması başta karaciğer hasarı anlamına gelmektedir.
Bunun dışında Ast enzimine sahip olan diğer organlar yani kalp, beyin böbrek ve kaslarda hasarlanmış olabilir. Ayrıca Ast değerinin yüksek olması karaciğer başta olmak üzere doku ve hücre zedelenmeleri anlamına gelmektedir.
Karaciğer enzim değerleri olan Ast testi sonucunun düşük çıkması safra kanalı hastalıkları ve tıkanıklıkları, siroz, hepatit, mide ve bağırsak sorunları, inflamatuar hastalıklar, çölyak ve Wilson gibi pek çok hastalığın habercisi olabilir. Ast değerlerinin normalden düşük çıkması ise böbrek ve diyabetik hastalıklar, üre değerinin yükselmesi, diyaliz, gebelik şüphesi gibi durumları işaret eder.