Türkiye Gereğinden Fazla Tuz Tüketiyor! Uzmanından Hayati Uyarılar! Türkiye’de sofra kültürünün ayrılmaz bir parçası olan ve yemeklere lezzet katmak için sıkça kullanılan tuz, ne yazık ki önerilen miktarların çok üzerinde tüketiliyor. Bu durum, özellikle ilerleyen yaşlarda birçok ciddi sağlık sorununu beraberinde getiriyor. Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi’nden İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu, Türkiye’de kişi başı günlük tuz tüketiminin ortalama 9,9 gram olduğunu, oysa Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) bu miktarın günde 5 gramın (yaklaşık bir çay kaşığı) altına düşürülmesini önerdiğini vurgulayarak hayati uyarılarda bulundu.
Vücudumuzun belirli bir miktar sodyuma ihtiyacı olsa da, tuzun aşırı tüketiminin başta hipertansiyon ve damar sertliği olmak üzere böbrek yetmezliği, inme (felç), böbrek taşı oluşumu, kemik erimesi (osteoporoz) ve hatta mide kanseri gibi pek çok ciddi rahatsızlığa zemin hazırladığını belirten Doç. Dr. Atasoyu, “Özellikle diyabet hastaları, zaten hipertansiyonu olanlar, kalp rahatsızlığı bulunanlar, obeziteyle mücadele edenler, yaşlı bireyler ve düzenli olarak çeşitli ilaçlar kullanan kişilerin tuz tüketimi konusunda çok daha dikkatli ve bilinçli olmaları gerekmektedir,” dedi.
Böbrekler Aşırı Tuzdan Nasıl Etkileniyor?
Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu, vücuda alınan tuzun yaklaşık %99,5’inin böbrekler tarafından geri emildiğini ve bu durumun böbrekler üzerinde önemli bir yük oluşturduğunu ifade etti. “Fazla miktarda tuz tüketimi sonucu gelişen hipertansiyon, damar sertliği ve böbrek taşı gibi rahatsızlıklar, böbreklerin fonksiyonlarını doğrudan olumsuz etkileyerek çeşitli böbrek hastalıklarının ortaya çıkmasına veya mevcut hastalıkların ilerlemesine neden olabilir. Bu nedenle günlük tuz alımında bir çay kaşığı sınırının geçilmemesi, böbrek sağlığı için kritik önem taşımaktadır.”
“Tuz Eklemeden Önce Yemeğin Tadına Bakın!”
Yaygın bir alışkanlık olan, yemeğin tadına bakmadan tuz eklemenin çok yanlış bir yaşam tarzı örneği olduğunun altını çizen Doç. Dr. Atasoyu, “Kişinin yemeğin tuz miktarı hakkında bir fikri yokken refleks olarak tuzluğa uzanması, günlük hayatta karşılaştığı sorunları anlamadan, analiz etmeden hemen bir çözüm arayışına girmesi gibi hatalı ve gereksiz bir davranıştır,” diyerek bilinçli tüketimin önemini vurguladı.
“Gizli Tuz Kaynaklarına Dikkat!”
Doç. Dr. Atasoyu, sadece yemeklere eklenen tuzun değil, birçok işlenmiş gıdada bulunan “gizli tuz”un da tehlike oluşturduğunu belirtti: “Peynir çeşitleri, sofralık zeytinler, ketçap ve mayonez gibi hazır soslar, kavrulmuş ve tuzlanmış kuru yemişler, hazır çorbalar, et ve tavuk bulyonları, konserve yiyecekler, turşular, sucuk, salam, sosis gibi şarküteri ürünleri, cipsler, tuzlu bisküviler, krakerler ve hatta bazı hazır ayranlar gibi pek çok gıda yüksek miktarda gizli tuz içerir. Bu ürünleri tüketirken porsiyon kontrolüne ve etiket bilgilerine dikkat etmekte büyük fayda var.”
Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu’dan Böbrekleri Aşırı Tuzun Zararlarından Korumak İçin 7 Altın Kural:
- Tuzu Azaltın, İşlenmiş Gıdalardan Uzak Durun: Günlük tuz tüketiminizi bir çay kaşığı (5 gram) ile sınırlayın. Özellikle tuz içeriğini bilmediğiniz paketli ve işlenmiş gıdalardan mümkün olduğunca kaçının.
- Dengeli ve Sağlıklı Beslenin: Sebze, meyve, tam tahıllar ve doğal olarak düşük sodyum içeren gıdaları tercih edin. İdeal kilonuzu korumaya özen gösterin.
- Yeterli Su Tüketin: Vücudunuzun sıvı dengesini korumak ve böbreklerinizi desteklemek için günde ortalama en az 1,5 – 2 litre su için. Unutmayın, çay, kahve veya meyve suyu gibi içecekler suyun yerini tutmaz.
- Gereksiz İlaç Kullanımından Kaçının: Özellikle ağrı kesiciler başta olmak üzere, doktor tavsiyesi olmadan bilinçsizce ve gereksiz yere ilaç kullanmayın; bu tür ilaçlar böbreklere ekstra zarar verebilir.
- Düzenli Egzersiz Yapın: Fiziksel aktivite genel sağlığınız için olduğu kadar böbrekleriniz için de faydalıdır. Haftada en az 3 gün, en az 30 dakika tempolu yürüyüş gibi hareket etmeye özen gösterin.
- Kan Şekeri ve Tansiyonunuzu Kontrol Altında Tutun: Diyabet ve hipertansiyonun böbrek sağlığını ciddi şekilde tehdit ettiğini unutmayın. Bu yüzden kan şekeri ve tansiyonunuzu düzenli olarak kontrol ettirin ve doktorunuzun önerilerine uyun.
- Sigaradan Kesinlikle Uzak Durun: Sigara kullanımı, böbrek hastalıkları dahil birçok sağlık sorununu tetikler ve mevcut hastalıkların ilerlemesine neden olur.
Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu, tuz tüketimini bilinçli bir şekilde azaltarak ve genel sağlıklı yaşam ilkelerini benimseyerek birçok kronik hastalığın önlenebileceğini veya geciktirilebileceğini hatırlattı.